Skip to main content

In september hebben wij een informatieve bijeenkomst voor gastouders over het werken met 4 pedagogische basisdoelen. Deze keer ging over Sociale competentie.

“Erg leuke en interessante avond gehad. Dit was een erg leuke opzet, want het meeste leer je toch van elkaar. Dus een stuk uitleg van jou en dan met andere gastouders praten/luisteren is wel een erg leuke manier om van alles te leren en te ontdekken.
Wat betreft de sociale competenties gebruik ik, in gesprekken met kinderen, vaak de dieren van de ‘axenroos‘. Dit is voor kinderen een duidelijke manier om hun gevoelens te leren plaatsen en benoemen. Kinderen denken erg vaak in ‘beelden’ en niet abstract en daarom is het voor kinderen vaak moeilijk om 1, hun emoties te benoemen, maar het kind kan vaak wel vergelijken dat hij of zij zich voelt zoals een leeuw die brult (dan is het kind dus boos). Van daaruit kan je met het kind dan verder praten over dat gevoel boos. Een kind kan nog niet erg goed zichzelf observeren, maar heeft daarvoor een hulpstukje nodig. (in dit geval dus die leeuw, want als de leeuw boos is, dan brult die, wat het kind dus ook doet, maar soms gewoon helemaal niet doorheeft). Dan kan je met het kind gaan bespreken wat de andere dieren (die ook in de axenroos voorkomen) vb de schildpad zouden voelen als de leeuw zo brult…..
Elk dier van de axenroos heeft trouwens 2 kanten… een positieve en een minder positieve kant. De leeuw die staat voor leiding geven en dat kan als een boze leeuw die brult, of als een lieve vriendelijke manier. Vooral kinderen die sociaal wat minder competitief zijn kunnen hier erg veel baat bij hebben. Het voordeel is dat elk dier (10 in totaal) dus 2 kanten heeft en dat je het kind een rol kan geven. Vb een kind dat vlug agressief reageert en dus eigenlijk een boze leeuw is, kan je in een rollen spel ook eens de schildpad laten spelen en laten nadenken over hoe de schildpad zich voelt als de leeuw brult, of hoe de schildpad zich voelt als de leeuw vriendelijk is….
Ik gebruik dit vaak met kinderen, ik heb de indruk dat het hen houvast geeft doordat ze dan leren om naar hun eigen gevoelens vanop een klein afstandje te kijken en dat geeft hen dan weer tijd om te leren om hun gedrag te reguleren. Boos zijn mag natuurlijk, gillen, slaan, stampen en anderen dus bang maken is niet nodig.

Groetjes, Myriam Janssen

Wat is sociale competentie?
Sociale competentie kan opgedeeld worden in drie onderdelen, namelijk:
Sociale kennis
Datgene wat kinderen moeten kennen en weten om zich sociaal te kunnen gedragen. Bijvoorbeeld: gedag te zeggen wanneer je ergens weggaat.
Sociale vaardigheden
Dat wat kinderen moeten doen en kunnen om sociaal gedrag te tonen. Bijvoorbeeld: tegen de ouders van een vriendje “bedankt voor spelen” zeggen.
Sociale houding
Dat wat kinderen moeten willen en durven om dat sociale gedrag te laten zien. Bijvoorbeeld: als je ergens weggaat gedag durven te zeggen.

Waarom sociale competentie belangrijk is
Op het moment dat een kind sociaal competent is, zal het succesvol zijn bij het leggen van sociale contacten. Door het leggen van sociale contacten, dus vriendjes maken, doet het kind meer ervaring op in sociale situaties (bijvoorbeeld samen spelen, samen delen).
Enkele vormen van sociale competentie zijn:
Ervaring delen
Aardig doen
Samen spelen en werken
Een taak uitvoeren
Jezelf presenteren
Een keuze maken
Opkomen voor jezelf
Omgaan met ruzie

Een kind dat minder sociaal competent is heeft moeite met het leggen van sociaal contact, waardoor het buitengesloten wordt door leeftijdsgenootjes. Als een kind buitengesloten wordt heeft het geen kans om ervaring op te doen in sociale situaties, waardoor het alleen nog maar moeilijker wordt om contact te leggen.
Welke rol kan de gastouder spelen in het bevorderen van sociaal competent gedrag?
Stimuleren van de sociale competentie, bereid bijvoorbeeld een dagplanning voor waarin rekening gehouden wordt met activiteiten die de sociale competentie bevordert. Stuur kinderen bij waar nodig, sommige kinderen hebben een duwtje in de rug nodig voordat ze “loskomen”. Positieve benadering, geef complimentjes en benoem vooral wat goed gaat i.p.v. wat niet goed gaat. Bestaand gewenst gedrag zal toenemen en ongewenst gedrag zal daardoor afnemen.

Modeling.
Dit is het imiteren van andermans sociale gedrag. Bijvoorbeeld door als gastouder een kind te helpen met opruimen. Het kind vindt dit prettig, waardoor hij/zij de volgende keer wellicht ook iemand anders zal gaan helpen.
Omgaan met ruzies, geef kinderen de kans om zelf problemen op te lossen of elkaar te helpen
Omgaan met pesten, wees alert op pesten en maak dit bespreekbaar.

Praktische tips
Inrichting van ruimte
Het is fijn als de ruimte die je hebt zo ingericht is dat kinderen zowel met de hele groep als in kleine groepjes of alleen kunnen spelen.

Activiteiten en speelmaterialen
Activiteiten en materialen kunnen sociale competentie vergroten. Daarnaast leren kinderen door spel en activiteiten met emoties zoals bijvoorbeeld onzekerheid, schaamte, trots, enthousiasme, plezier, boosheid, verdriet en teleurstelling omgaan.
Praktijkvoorbeeld: Hoe veel potten verf zou jij op een tafel met zes kinderen neerzetten?
Door minder potten dan er kinderen zijn neer te zetten op tafel, zullen de kinderen de kleuren moeten delen. Het kind zal op dit moment op zijn/haar beurt moeten wachten, rekening moeten houden met de ander, samenwerken, zijn/haar verlangens onder woorden moeten brengen en zijn/haar grenzen moeten aangeven.

 

Laat een bericht achter

Chat openen
Welkom bij Welkom Kind M&W Brabant 👋 Wij staan klaar voor al je vragen, stuur ons gerust een berichtje via WhatsApp!